Het centrum voor religie en recht organiseert elk jaar verschillende activiteiten. Dit omvat vrijdagmiddaglezingen, symposia, colleges en bijdragen aan de media. We geven u door middel van ons jaarverslag graag inzicht in al onze activiteiten in het kalenderjaar 2018.

Via onderstaande link kunt u het jaarverslag downloaden.

Op 4 juni 2019 organiseert het Centrum voor Religie en Recht een bijeenkomst over geloofsgemeenschappen en geldstromen onder het thema: God, geld en geloofsgemeenschappen: een (on)gemakkelijke relatie?

Het is een actueel thema, waarin onder andere het wetsvoorstel ‘Transparantie van Maatschappelijke Organisaties’ ter sprake zal komen. Hoe zit het met buitenlandse geldstromen naar moskeeën en hoe raakt het wetsvoorstel vrijwel alle geloofsgemeenschappen in Nederland en/of schiet het z’n doel voorbij? Daarnaast is de bredere vraag hoe geloofsgemeenschappen aan hun financiële middelen komen, actueel en relevant.

Datum:            Dinsdag, 4 juni 2019

Tijd:                11:30 - 17:00 uur

Locatie: Vrije Universiteit, Hoofdgebouw, 8^e verdieping, zaal 20 (8A-20)
De Boelelaan 1105, 1081 HV Amsterdam

Programma:   

11:30 uur Opening

11:35 uur Lezing dhr. K. Kloosterboer

12:15 uur Lunch

13:00 uur Lezing dr. Leon van den Broeke

13:45 uur Lezing mr. dr. C.G. Dijkstra

14:30 uur Koffie/thee

14:45 uur Lezing prof. mr. Fokko T. Oldenhuis

15:30 uur Plenaire afronding en bespreking

16:00 uur Borrel

Aanmelden kan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

De toegang is gratis.

Op dinsdag 4 juni organiseerde het Centrum voor Religie en Recht aan de Vrije Universiteit te Amsterdam een symposium met als thema ‘God, Geld en geloofsgemeenschappen: een (on)gemakkelijke relatie?’ Het Centrum voor Religie en Recht van de Vrije Universiteit (VU) te Amsterdam is een samenwerkingsverband tussen de Faculteit Religie en Theologie en de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de VU.
De aanleiding tot het symposium was het conceptwetvoorstel Transparantie maatschappelijke organisaties, de buitenlandse financiering van moskeeën in Nederland en de geldstromen in allerlei geloofsgemeenschappen, ook in krimpende kerken. Tijdens het symposium werd vanuit verschillende disciplines de financiering van geloofsgemeenschappen belicht.

Klaas Kloosterboer (directeur Kloosterboer Groep IJmuiden/lid Protestantse Gemeente te Sint Pancras), gaf in zijn lezing met de titel ‘Met ziel en zakelijkheid’ inzicht in het proces van de fusie van twee geloofsgemeenschappen tot één gemeente. Hij plaatste daarmee het thema van het symposium in de dagelijkse praktijk. Ziel en zakelijkheid gaan samen op en kunnen niet zonder elkaar. Dit vraagt om keuzes: pastoraat of stenen? Korte- of langetermijn oplossingen? De kern van zijn betoog raakte de vraag: waarom kom je eigenlijk naar de kerk? Zijn conclusie: wanneer er bezieling is, komt het met de zakelijkheid ook in orde.

Fokko Oldenhuis (RUG) was verhinderd en werd vervangen door Jaap Broekhuizen (jurist PKN en secretaris CIO(K)). Hij gaf enkele observaties bij het conceptwetvoorstel Transparantie maatschappelijke organisaties, zoals dat de nieuwe wet ‘schieten met een kanon op een mug’ is. Tijdens de internetconsulatie op het wetsvoorstel zijn veel negatieve reacties gekomen uit de hele breedte van ANBI-instellingen en ook uit het CIO. Het doel van de wet is onduidelijk en het voorstel is in strijd met de geest en bedoeling van de AVG. Het ministerie beraadt zich nu op de verdere ontwikkeling van het voorstel.

Chris Dijkstra (Radboud Universiteit Nijmegen), gaf zijn lezing de titel: ‘Worden gelovigen ook fiscaal steeds transparanter?’ In tegenstelling tot Amerika is in Nederland de belastingaangifte iets van de ‘binnenkamer’. De maatschappij vraagt echter steeds meer transparantie. De overheid vertaalt dit ook in beleid door steeds meer de nadruk te leggen op handhaving. De ANBI geeft vrijstelling van erf- en schenkbelasting. Dat geeft zowel aan de schenker als de ontvanger veel voordeel. Geloofsgemeenschappen maken hiervan gebruik en er is geen reden om daar vanaf te zien. Wel vraagt het om transparantie omdat de jaarcijfers gepubliceerd moeten worden op internet.

Leon van den Broeke (VU Amsterdam/TU Kampen) gaf in zijn lezing ‘Geld en geloof: de financiering van geloofsgemeenschappen‘ inzicht in de verschillende vormen van financieringen binnen het Christendom, het Jodendom en de Islam. Binnen elke godsdienst gelden hiervoor bepalingen gebaseerd op heilige boeken. Er is echter niet één regel voor elke godsdienst/geloofsgemeenschap. De diversiteit is groot en de context verandert snel. Dat vraagt om reflectie op oude en nieuwe vormen van financiering en meer interne en externe transparantie over inkomsten en uitgaven.

De lezingen zullen worden gebundeld in een publicatie.

Pieter van den Boogaard, secretaris van het Centrum voor Religie en Recht VU Amsterdam.

THEMA CURSUS

In deze cursus wordt ingegaan op de hedendaagse betekenis van de utopie en de dystopie. In het liberale denken bestaat ervan oudsher veel wantrouwen tegen de utopie, omdat ze is gebaseerd op een dogmatische visie op de ideale samenleving, die met alle middelen – desnoods met geweld – aan burgers wordt opgelegd. Tegelijk zien sommigen in de utopie juist een antwoord op het populisme en technocratisch bestuur. Volgens de Franse filosoof Paul Ricoeur (1913-2005) is een samenleving zonder utopie ten dode opgeschreven. Is er in de huidige tijd nog wel ruimte voor utopisch denken? In deze cursus wordt het fenomeen van de utopie vanuit een multidisciplinair perspectief belicht. Uitingsvormen van utopisch denken op verschillende maatschappelijke terreinen komen hierbij aan de orde: kunst, literatuur, recht, rechtsstaat, politiek en religie.

DOELSTELLING

De cursus heeft tot doel de reflectie te bevorderen over de rol van de utopie op verschillende maatschappelijke terreinen (recht, staat, kunst en religie). Heeft de utopie afgedaan, of kan zij nog steeds een belangrijke motor voor verandering zijn? In de cursus wordt ingegaan op zowel de mogelijkheden als de gevaren van de utopie. Cursisten worden uitgedaagd om na te denken over wat de praktische betekenis van utopisch denken is voor de hedendaagse samenleving en in het bijzonder hun eigen leven en werk.

PROGRAMMA

DAG 1: UTOPIE, LITERATUUR EN SAMENLEVING

• eerste uur: Utopia van Thomas More, Jacqueline Bel
• korte begripsbepaling en utopie en rechtsstaat, Bart van Klink
• utopie en samenleving aan de hand van een film met groepsbespreking, Bart van Klink en Leon van den Broeke

DAG 2: UTOPIE, RECHTSSTAAT EN RELIGIE

• eerste twee uur: utopie in de literatuur - vervolg dag 1, Jacqueline Bel
• utopie en religie, Leon van den Broeke
• presentatie bijdragen cursisten
• afronding

DOELGROEP

Iedereen die interesse heeft in utopie vanuit de perspectieven van recht, politiek, religie en kunst.
Deze cursus is ook inzetbaar als postacademische nascholing binnen permanente educatie voor professionals. Aantal studiepunten: 3 EC.  

  

DOCENTEN

• prof. dr. B. (Bart) van Klink, hoogleraar methoden en technieken van recht en rechtswetenschap bij de afdeling Rechtstheorie & Rechtsgeschiedenis, Vrije Universiteit Amsterdam
• dr. J. (Jacqueline) Bel, Universitair hoofddocent moderne Nederlandse letterkunde, Faculteit der Geesteswetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam
• dr. C. (Leon) van den Broeke, universitair hoofddocent Religie, Recht en Samenleving/Kerkrecht en voorzitter van het Centrum voor Religie en Recht Vrije Universiteit Amsterdam
  
  

DATA, TIJDSTIP EN LOCATIE

De cursus De Toekomst van de Utopie wordt op een tweetal dagen aangeboden aan de Vrije Universiteit, De Boelelaan 1105, Amsterdam
Vrijdag 5 april 2019, 10:00-16:00 uur
Dinsdag 7 mei 2019, 10:00-16:00 uur

De locatie voor beide cursusdagen is de Kerkzaal op de 16e etage van het Hoofdgebouw van de Vrije Universiteit.

KOSTEN

De kosten voor deze cursus bedragen €345,00 per deelnemer. Inclusief digitale reader, koffie, thee en een eenvoudige lunch.


 

CERTIFICERING

Deze cursus is ook inzetbaar als postacademische nascholing binnen permanente educatie voor professionals. Aantal studiepunten: 3 EC.  

CONTACT

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

AANMELDEN

Aanmelden en betalen kan via de website van Eventbrite.

Vermeld bij registratie en de betaling de volledige naam van de cursus en ordernummer 1000300. 

Voor deze cursus gelden de algemene voorwaarden cursussen Faculteit Religie en Theologie aan de Vrije Universiteit.

VOORLOPIGE LITERATUURLIJST

Bloch, Ernst, Das Prinzip Hoffnung: Dritter Band, Frankfurt a.M.: Suhrkamp 1978, p. 1625-1628 [over het ‘Novum’ en genesis: “Die wirkliche Genesis ist nicht am Anfang, sondern am Ende”; evt. in Engelse vertaling]

Klein, Naomi. No Is Not Enough: Defeating the New Shock Politics. London: Allen Lane, 2017; ‘Utopia – Back by Popular Demand’, p. 252-256 [evt. in Nederlandse vertaling] in combinatie met de documentaire

Klink, Bart van, ‘Tussen verbeelding en werkelijkheid: De rechtsstaat als utopie en ideologie’ (nog niet gepubliceerd; 22 p.).

More, Thomas. Utopia. Vertaald door Paul Silverentand. Amsterdam: Atheneum – Polak & Van Gennep, 2016, fragmenten (bijvoorbeeld: ‘Het eiland zelf’, p. 79-82; ‘Het bestuur – Werk - Het sociale leven’, p. 86-100; ‘De verdeling van de welvaart’, p. 101-106; Slaven – Wetgeving’, p. 125-134; en ‘Godsdienst’, p. 145-160) > evt. alleen p. 79-82 en 86-100.

Popper, Karl R. ‘Utopia and Violence’, in: Conjectures and Refutations: The Growth of Scientific Knowledge, Routledge & Kegan Paul, 2002, p. 355-363. 

Ricœur, Paul, Lectures on Ideology and Utopia, New York: Columbia University Press 1986; introductory lecture (p. 1-17) en hoofdstuk 18 (Fourier, p. 302-314) > in ieder geval de inleiding (p. 1-17), hfst. 18 optioneel.

Staal, Jonas, Post-Propaganda, Amsterdam: The Netherlands Foundation for Visual Arts, Design and Architecture 2010, hoofdstuk VII, p. 88-96.

F.T. Oldenhuis, C.K.M. von Stuckrad, N. de Jong, P. Visser en J. Westert,
Eschatologische bewegingen in Nederland: Religiewetenschappelijke en juridische bevindingen, Den Haag: BiZa/RUG en ISW, 2013, 112 pp.

lemma eschatologie